Sanat ve Nesneler

Nesne Yönelimli Ontoloji NYO diye kisaltilir, bicimciligin asikar enkazindaki hazineleri kurtarmak icin iyi bir konumdadir, cünkü kurtarmak zorundadir. Nesnelerin cesitli iliskilerinden özerk varolusuna adanmis bir felsefe olarak NYO, münferit nesneye dair temel bicimci ilkeyi onaylarken, iki özgür türdeki varligin -insan özne ve insan olmayan nesnenin- birbirine bulasmasina asla izin vermemek gerektigine dair daha ileri varsayimi acikca reddeder. ... Elinizdeki kitabin ... hem Kantcilik sonrasi felsefeye hem de bicimcilik sonrasi sanata bir meydan okuma olmasi istenmistir. Harman, Sanat ve Nesneler kitabinda, 1990larda Martin Heiddegerin Varlik ve Zaman eserindeki alet analizinin sundugu perspektif üzerine calismalariyla baslayan iliskilerinden ve bilesenlerinden özerk nesne kavrayisini bu sefer sanat alanina, ilk kez bir kitap boyutunda tasiyor. NYOda nesne kavrami, insan veya insan olmayan, cisimsel veya cisimsiz, hakiki veya hayali her tür varlik icin ayni sekilde kullanilir. Yeter ki bir varlik ne iliskilerince ne de bilesenlerince bütünüyle aciklanabilsin. Bu ontolojik gercekcilik, eserin, baglaminin bütün iliskilerince tümüyle aciklanabilecegini reddediyor. Bir sanat eserinin ortaya cikmasi icin onda, bu iliskilere indirgenemez, özerk bir yanin olmasi gerektigini iddia ediyor. Harman, sanat alaninda bilhassa sanat eserinin özerkligini ortadan kaldirmaya calisan cagdas veya klasik iliskiselcilik bicimleriyle mücadelesinde bu nesne kavramini devreye alirken estetigin konusu olarak yeni bir nesne tanimliyor. Harmana göre cogu nesne gibi sanat eseri de bilesik bir nesnedir ve ister insan ister baska türde bir zeki varlik olsun seyirci olmaksizin tam anlamiyla bir sanat eseri olamaz. Dolayisiyla bir nesne olarak sanat eseri, iki bilesenden, yani eserden ve seyirciden mütesekkildir. Fakat bu fikir, ön kapidan kovulan iliskiselciligin arka kapidan kabulü anlamina gelmez. Sanat eseri metaforik bir varolusa sahiptir, yani duyulur nesne, erisimden cektigi gercek bir nesnenin özelliklerini üstlenir. Harmana göre seyirci, iste bu yüzden bu gercek nesnenin islevini devralip, onu teatral bir sekilde performe ederek sanat eserinin islemesini saglar. Postmodernizmin bir elestirisini de iceren bu kitapta Harman, bicimciligi yeniden yasama getirirken, sanat ontolojisi alaninda yeni bir gercekciligi, seyirci ve eserin kaynasmasiyla olusan yepyeni bir nesneyi takdim ederek yürürlüge koyuyor ve buna tuhaf bicimcilik diyor. Sanatta gercekciligin ve özerkligin yeni ufuklarini kesfetmek isteyenler icin...